Resmi Dolarizasyon ülke kendi parasını bırakıp döviz kullanıyor bir ülke tamamen güvenilir olan başka bir ülkenin parasını kullanıyor başka hiç çaresi kalmamışsa yüksek enflasyon varsa bu kullanılabilir ama çok sakıncaları vardır.
Bu ülke bağımsız para politikası uygulayamaz bunun maliyeti ise ciddi şekilde yüksek olur. Sanyoraj geliri elde edemiyor bu geliri hangi ülkenin parasını kullanıyorsa o ülke elde ediyor.
Merkez Bankası son başvuru merci olması kurtarıcı kimliğini kaybetmesi anlamına geliyor.
Para kurulu Dolarizasyona çok benziyor ancak burada ülke kendi parasını kullanıyor ve yerli paranın gücü güçlü bir paraya bağlanıyor. Para uygulaması varsa yerliler istedikleri gibi güçlü para ile takas yapabiliyor. Para kurulu uygulamasında Merkez Bankasının ne kadar döviz rezervi varsa o kadar para basabiliyor yanı para arzı döviz rezervi tarafından belirleniyor , bu ülkenin tüm yükümlülükleri karşılayacak kadar döviz rezervi olması gerek ayrıca ülkenin hazine borçlandırma senedi bulundurması gerekiyor . Merkez Bankasının para arzı döviz rezervine bağlı bu sabit kur uygulamasını ortaya çıkarıyor bu kur sürdürebilir hale geliyor. Bu sistem Estonya ve Litvaniya gibi ülkelerde uygulanmıştır. Para kurulu uygulamasının sakıncaları:
Resmi Dorizasyonda olduğu gibi Merkez Bankası son başvuru merci olma özelliğini kaybediyor ve para arzını döviz rezervi kadar yapabiliyor.
Ülkenin parasının değeri rezerv paranın değerine bağlı oluyor.
Yoğun sermaye çıkışı olduğu dönemlerde döviz rezervi azalacağı için para arzı da azalacak ve faizler yükselecek .
Dış şoklara karşı bu ülke savunmasızdır para politikası yok
Bu uygulamaya son vermek çok zor ve bunun nedenleri
Ekonomiyi tahrip etmeden çıkmak zor
Döviz cinsinden yükümlülük artıyor
Para kurulu uygulamasının amacının saygın olan paranın saygınlığından faydalanmaktır faiz oranı parasını kullanıldığı ülkenin faiz oranına yakınsamasını sağlar.
Sonuç olarak para kurulu ve Resmi Dolarizasyon arasındaki temel fark Resmi Dolarizasyon uygulamasında bir ülke başka bir ülkenin parasını kullanıyor ama para kurulu uygulamasında ise ülke kendi parasını kullanıyor bu paranın değeri güçlü bir paraya bağlanıyor. Her iki uygulamanın da sakıncaları vardır. Her iki uygulamada Merkez Bankası son başvuru merci olma özelliğini kaybediyor Merkez Bankası bağımsız para politikasını uygulayamıyor. Resmi Dolarizasyon uygulamasında Merkez Bankası para basma özelliğini kaybediyor sanyoraj geliri elde edemiyor. Para kurulu uygulamasında ise Merkez Bankası para basıyor ama elinde bulunduğu rezerv kadar para basabiliyor. Para kurulu Estonya gibi ülkerde ve Resmi Dolarizasyon ise Bulgaristan gibi ülkelerde uygulanmıştır
Kaynakca
Parasal iktisat kuram ve politika Fatih Ozatay Efil yayinevi
Ellerinize Sağlık!!