قحطی قریب الوقوع در غزه
و چگونه آن را متوقف کنند
مؤید رسولی کاندیدای دوکتورا دانشگاه شیان جیائوتنگ چین
بر اساس ارزیابی های کمیته بررسی قحطی نهاد بین المللی استاندارد طلایی که خطر قحطی را تجزیه و تحلیل می کند نوار غزه اکنون در آستانه قحطی قرار دارد. در 27 فوریه مقامات ارشد سازمان ملل به شورای امنیت سازمان ملل هشدار دادند که اکنون قحطی در غزه قریب الوقوع است. اگر قحطی رخ دهد تعداد غزههایی که از گرسنگی یا بیماری جان خود را از دست میدهند میتواند از تعداد تلفات غیرنظامی در جنگ اسرائیل و حماس پیشی بگیرد. هنوز هم می توان از قحطی جلوگیری کرد. اما پنجره عمل به سرعت در حال باریک شدن است. تا زمانی که جنگ متوقف نشود و اسرائیل تاکتیکهای محاصرهای را که مانع از عملیات امدادرسانی در مقیاس بزرگ میشود متوقف کند آژانسهای امدادی قادر به جلوگیری از قحطی تمام عیار و تلفات ناشی از آن نخواهند بود.در عصر مدرن قحطی هم قابل پیش بینی و هم قابل پیشگیری است. تحلیلهای پیچیده هشدار اولیه میتواند خطر قحطی را با قابلیت اطمینانی که با سیستمهای هشدار اولیه طوفان رقابت میکند پیشبینی کند. هنگامی که این پیشبینیها حاکی از قحطی قریبالوقوع است سازمانهای بشردوستانه استراتژیهای آزمودهشدهای در اختیار دارند تا از بدترین پیامدها جلوگیری کنند از جمله ارائه محصولات غذایی غنیشده، راهاندازی درمانهای نوآورانه برای سوءتغذیه و راهاندازی مداخلات سلامت عمومی اثباتشده همگی به کار گرفته شدهاند. از طریق شبکه های لجستیکی در سطح جهانی.با این حال این مداخلات تنها در صورتی موفق می شوند که بشردوستانه فضا و ایمنی لازم برای انجام وظایف خود را داشته باشند. و این به نوبه خود به سیاست بستگی دارد. در حال حاضر رفتار دولت اسرائیل در زمان جنگ، هم نزول غزه به سمت گرسنگی گسترده را تسریع میکند و هم مانع استقرار منابع لازم برای جلوگیری از آن میشود. در حادثهای که نماد مشکل بزرگتر است یک کاروان کمکرسانی سازمان ملل که به وضوح مشخص شده بود که در یک ایست بازرسی ارتش اسرائیل منتظر بود در 5 فوریه توسط نیروهای دریایی اسرائیل بمباران شد علیرغم اینکه از قبل حرکت را با ارتش اسرائیل پاکسازی کرده بودند. در نتیجه سازمان ملل متحد مجبور شد تحویل مواد غذایی به شمال غزه را برای هفتهها متوقف کند. آژانسهای امدادی از منابع، دسترسی و امنیت لازم برای افزایش تلاشهای مناسب برای پیشگیری از قحطی محروم هستند. تاسیسات سازمان ملل و سازمان های غیردولتی بارها در بمباران اسرائیل مورد اصابت قرار گرفته است. بازرسی های اسراییل به طور معمول و خودسرانه مانع از رسیدن کمک های حیاتی به غزه می شود. هنگامی که کمکها به داخل غزه میرسد، جنبشهای داخل غزه به مجوزهای دولت اسرائیل تکیه میکنند که اغلب رد میشوند و اسرائیل هنوز فرآیند قابل اعتمادی را برای اطمینان از هدف قرار نگرفتن اپراتورهای بشردوستانه توسط نیروهای خود ایجاد نکرده است.ایالات متحده احتمالا تنها قدرت خارجی است که با توجه به اهرمی که با متحد خود اسرائیل دارد می تواند از قحطی جلوگیری کند. از آنجایی که مذاکرات درباره آتش بس دوم و مبادله گروگان ها به جای اسیران داغ می شود ایالات متحده فرصتی حیاتی دارد تا اسرائیل را تحت فشار بگذارد تا مسیر خود را تغییر دهد و اجازه دهد یک تلاش بزرگ برای جلوگیری از قحطی انجام شود. جو بایدن رئیسجمهور ایالات متحده باید از هماکنون اقدام کند تا پیشگیری از قحطی را در اولویت قرار دهد و در صورت عدم رعایت دولت اسرائیل آماده به کارگیری اهرمهای مهم ایالات متحده از جمله توقف فروش تسلیحات باشد. قحطی نه تنها یک فاجعه انسانی خواهد بود. همچنین نشان دهنده یک شکست ژئوپلیتیکی است که به اعتبار ایالات متحده در خاورمیانه برای سال های آینده آسیب می رساند.
یک تراژدی قابل پیشگیری
ایالات متحده به عنوان یک قهرمان نظام بینالمللی بشردوستانه و برجستهترین حامی جنگ اسرائیل در غزه تعهد اخلاقی و ژئواستراتژیکی واضحتری برای ایفای نقش رهبری قویتر دارد. حتی فراتر از خاورمیانه قحطی تمام عیار در غزه، تلاش های ایالات متحده برای حفظ هنجارهای بین المللی در اوکراین و جاهای دیگر را تضعیف خواهد کرد. اما رفتار نظامی اسرائیل و موانع بوروکراتیکی که بر گروه های امدادی تحمیل کرده است موانع اصلی بر سر راه یک تلاش معنادار کمک های بشردوستانه برای غزه است. زمان آن فرا رسیده است که ایالات متحده به طور کامل از اهرم فشار خود با اسرائیل در خدمت اجرای عملیات کمک رسانی بزرگ و جامع استفاده کند.اولین مؤلفه این عملیات باید یک فشار در مقیاس بزرگ برای بازگرداندن دسترسی به غذا از طریق ارسال کمک و ازسرگیری واردات تجاری باشد که به طور سنتی بیشتر غذای غزه را تأمین میکرده است. این تلاش همچنین به شدت به گسترش واردات سوخت برای راه اندازی مجدد نانوایی ها و تامین سوخت پخت و پز برای خانوارها بستگی دارد. یک سیستم نظارتی باید برای ارزیابی در دسترس بودن مواد غذایی در هر منطقه از غزه و جلوگیری از شکاف های عرضه ایجاد شود.خط بعدی تلاش باید به موارد در حال افزایش سریع سوء تغذیه رسیدگی کند. سوءتغذیه حاد که قبل از جنگ ناچیز بود اکنون بیش از 15 درصد از کودکان را در شمال غزه تحت تأثیر قرار داده است در نیمه راه تا آستانه قحطی 30 درصد. طبق برنامه جهانی غذای سازمان ملل، چنین کاهشی در وضعیت تغذیه در سه ماه بی سابقه است. ایجاد یک سیستم غربالگری برای سوءتغذیه راه اندازی مراکز درمانی بستری برای موارد بسیار شدید و واردات حجم قابل توجهی از مواد غذایی آماده برای استفاده درمانی یک خمیر پر کالری که ثابت شده است به کودکان کمک می کند تا به سرعت از سوء تغذیه بهبود یابند بسیار مهم است. اولویت باید تعمیر و تامین مجدد امکانات بهداشتی باشد تا سیستم بهداشت عمومی دوباره آنلاین شود. بیشتر مرگ و میرها در قحطی ناشی از شیوع عفونت در میان جمعیت هایی است که به دلیل گرسنگی طولانی مدت ضعیف شده اند. پیشگیری و درمان بیماری یک دفاع حیاتی در برابر خطر قحطی است اما سیستم بهداشتی غزه تقریباً فراتر از توصیف ویران شده است. تعداد معدودی از تأسیسات باقی مانده غرق در صدمات ناشی از جنگ است و ظرفیت کمی برای مدیریت بیماری های عفونی باقی می گذارد. برقراری مجدد نظارت بهداشتی اولیه برای تشخیص شیوع بیماری های عفونی بسیار مهم است. در صورت تایید وبا ظرفیت درمان و واکسین باید هم اکنون آماده شود.بسیاری از این بیماری ها از طریق آب آشامیدنی آلوده سرایت می کنند و آب تمیز در غزه کمیاب است. پس از 7 اکتبر دولت اسرائیل لولههای آبرسانی به این سرزمین را بست. این لوله ها در برخی مناطق خاموش مانده اند و بمباران اسرائیل بسیاری از زیرساخت های توزیع کننده آب را از بین برده است. هم به دلیل عدم دسترسی بشردوستانه و هم به دلیل رد لوله های جایگزین و سایر لوازم تعمیر توسط بازرسان اسرائیلی از تعمیرات جلوگیری می شود. سایر مداخلات استاندارد مانند توزیع قرص های کلر برای توانمندسازی خانوارها برای تصفیه آب آشامیدنی توسط بازرسان اسرائیلی مسدود شده است. همه اینها باید فورا تغییر کند.غزه همچنین نیاز به تزریق انبوه مواد پناهگاه موقت دارد. فقدان سرپناه به وخامت جسمانی انسان به ویژه در زمستان کمک زیادی می کند. اکثر جمعیت غزه اکنون آواره هستند. بسیاری از زیرساختهای مسکونی نیز ویران شدهاند و مردم غزه مجبور هستند مصالح اسکلتبندی را از زیر آوار بیرون بیاورند. با این حال بازرسان اسرائیلی همچنان مانع از ورود بسیاری از مواد پناهگاه های بشردوستانه می شوند.
یک راه خروج
عملیاتی در این مقیاس تا زمانی که جنگ ادامه دارد غیرممکن خواهد بود. آتشبس دائمی برای جلوگیری از قحطی حیاتی است اما یک آتشبس طولانیمدت در کوتاهمدت که با مبادله دوم گروگان و زندانی مرتبط است زمان حیاتی را برای گروههای کمکهای بشردوستانه میبرد تا تلاشها را افزایش دهند. این معامله گروگانها باید شامل روشهایی برای تسهیل کمکهای بشردوستانه باشد و از نزدیک با طرح پیشگیری از قحطی برای به حداکثر رساندن ارسال کمک هماهنگ باشد. یک توافق همچنین باید حمله زمینی اسرائیل به رفح را متوقف کند جایی که بیش از 1.4 میلیون غزه در شرایط نامناسبی پناه گرفته اند. چنین حمله ای برای مردم غیرنظامی ویرانگر خواهد بود و تلاش های امدادی در جنوب غزه را مختل می کند. حمله به رفح می تواند به عملی تبدیل شود که این منطقه را رسماً به قحطی بکشاند.مقامات اسرائیلی باید اجازه دهند که کمکها به غزه آزاد شود و مانع از عملیات بشردوستانه در این منطقه شوند. این شامل کاهش محدودیتهای استفاده دوگانه در مورد تجهیزات حیاتی بشردوستانه است (گروههای امدادی گزارش دادهاند که کامیونهای امدادی به دلیل اینکه شامل ناخنگیر خودکار انسولین و کیسهخواب سبز بودند رد شدند) و ایجاد روشهای غربالگری واضح. محدودیت واردات سوخت نیز باید برداشته شود.پیش از 7 اکتبر فروشندگان تجاری و گروه های امدادی می توانستند روزانه 500 کامیون را به غزه بفرستند. این ظرفیت پیش از درگیری باید با گسترش امکانات اسکن ایجاد مجدد مسیرهای اختصاصی کامیون و حذف الزامات خودسرانه که پس از 7 اکتبر اعمال شد، به طور کامل احیا شود. ارسال کمک به شمال می تواند با بازگشایی گذرگاه های مرزی کارنی و ارس در این کشور گسترش یابد. شمال شرق و با تسهیل حمل و نقل دریایی از قبرس همانطور که سازمان ملل در طول جنگ اسرائیل در سال 2006 در لبنان انجام داد.این طرح همچنین نیاز به توانمندسازی سازمان ملل دارد. این باید به طور مشترک با سیگرید کاگ هماهنگ کننده ارشد بشردوستانه و بازسازی سازمان ملل برای غزه توسعه و اجرا شود. دفتر او موظف است تلاش های امدادی و بهبودی را رهبری کند و دبیرخانه سازمان ملل و کشورهای عضو سازمان ملل باید منابع مورد نیاز تیم او را برای موفقیت فراهم کنند. کاگ میتواند از جلسات توجیهی خود در شورای امنیت سازمان ملل برای بهروزرسانی جهان در مورد اجرای طرح پیشگیری از قحطی استفاده کند و ذینفعان مختلف را برای رعایت معیارهای خود پاسخگو کند. کل تلاش باید به شدت بر ظرفیت های اضطراری آژانس های سازمان ملل متحد و سازمان های بین المللی غیردولتی با حضور در غزه تکیه کند. اما اداره امداد و کار سازمان ملل ستون فقرات لجستیکی آن خواهد بود. ماه گذشته ایالات متحده و سایر اهداکنندگان کلیدی کمک مالی به UNRWA را در پاسخ به اتهامات جدی مبنی بر مشارکت 12 کارمند آنروا در حمله شنیع در 7 اکتبر متوقف کردند. آنروا به سرعت افراد متهم را اخراج کرد. به گفته مقامات سازمان ملل متحد و یا حتی ایالات متحده همانطور که وال استریت ژورنال گزارش داده است اکنون تحقیقات مستقلی در حال انجام است که به دلیل این واقعیت پیچیده است که اسرائیل اطلاعات زیربنایی را با UNRWA به اشتراک گذاشته است.مسدود شدن بودجه عملیات آژانس را زیر سوال برده است. ایالات متحده و سایر اهداکنندگان باید مسیر خود را تغییر دهند. 80 درصد کمکها به غزه از طریق آنروا ارسال میشود و این آژانس بیش از 13000 کارمند در غزه دارد که 3000 نفر از آنها در امدادرسانی اضطراری کار میکنند. اگر UNRWA تعطیل شود هیچ آژانس دیگری نمی تواند در بازه زمانی مورد نیاز برای جلوگیری از قحطی وارد این نقض شود و مقامات ارشد ایالات متحده به همین اندازه اذعان کرده اند. مأموریت آنروا با بسیاری از اسرائیلی ها و برخی از اعضای کنگره ایالات متحده بحث برانگیز است. اما اکنون زمان بحث درباره آینده آژانس نیست.در نهایت باید سیستمی برای محافظت از اقدامات بشردوستانه در برابر حملات نظامی ایجاد شود. کارکنان، کاروانها و دفاتر کمکهای بشردوستانه در غزه بارها مورد حمله قرار گرفتهاند و از زمان آغاز عملیات اسرائیل در این منطقه بیش از 160 کارمند سازمان ملل کشته شدهاند. معامله گروگانها میتواند سلاحها را برای هفتهها یا ماهها ساکت کند اما اگر این معامله شکست بخورد آژانسهای کمکرسانی برای آنچه در آینده میآیند به یک بیمه نامه نیاز خواهند داشت. سابقه ای برای محدود کردن موثر درگیری برای کمک های بشردوستانه در منطقه وجود دارد: در طول جنگ 2006 اسرائیل و لبنان کارکنان سازمان ملل متحد با نیروهای دفاعی اسرائیل همکاری کردند و با موفقیت در ارسال کمک ها هماهنگ شدند. یک ترتیب مشابه برای غزه مورد نیاز است، اما این بار با نمایندگی رسمی دولت ایالات متحده برای کمک به تضمین نتایج.حماس گروهی که مسئول حمله نفرت انگیز 7 اکتبر است نیز نباید در تلاش های امدادی دخالت کند. به نظر میرسد این گروه نسبت به رنج بشردوستانه غیرنظامیان غزه بیتفاوت است اگرچه سازمانهای امدادی در داخل غزه موارد اندکی از ممانعت یا انحراف در ارسال کمکها را از زمان شروع جنگ گزارش کردهاند. اما حماس باید استفاده از غیرنظامیان را به عنوان سپر انسانی متوقف کند همانطور که اسرائیل باید از توجیه انعکاسی آسیب های ویرانگر غیرنظامی در یک منطقه بر اساس گزارش های حضور حماس در آنجا دست بردارد.قحطی نزدیک است اما هنوز اجتناب ناپذیر است. اگرچه گرسنگی در سطح قحطی اکنون در بیشتر غزه وجود دارد و سوء تغذیه به سرعت در حال افزایش است، این بحران هنوز به مرگ و میر بیش از حد گسترده تبدیل نشده است. نرخ مرگ و میر در این منطقه تکان دهنده است اما بیشتر به جراحات جنگی مربوط می شود تا گرسنگی. این بدان معناست که دریچه ای برای معکوس کردن نزول به سمت قحطی وجود دارد اگر اراده سیاسی برای انجام این کار وجود داشته باشد. اما زمان مهم است. زمانی که مرگ و میر ناشی از قحطی شتاب گرفت کاهش سرعت آن حتی سخت تر می شود. اولین قدم این خواهد بود که دولت ایالات متحده به این چالش اولویتی را که شایسته آن است بدهد.