• بیوگرافی

















  • صفحۀ سایت در فیس بوک

  • مطالب پسندیده در فیس بوک

  • paypal

    • موضوع هفته

    مطالب محبوب

    مصاحبه بمناسبت سالروز تأسیس رادیو عشق آباد

    مصاحبه بمناسبت سالروز تأسیس رادیو عشق آباد و

    بررسی نقش آن درگسترش آشنایی با فرهنگ وهنر درمیان ترکمنهای ایران

    رادیو عشق آباد وترکمنصحرا :22دسامبر سال 1927 میلادی روز تأسیس ایستگاه رادیویی عشق آباد است. اهمیت این رادیو درمیان ترکمنهای ایران وجذابیت برنامه های متنوع آن از اخبار گرفته تا موسیقی ونمایشنامه های رادیویی ومصاحبه ها وبویژه « دانگ سازی» وغیره، بدون شک دربقای فرهنگ و تداوم غرور ملی ترکمنها نقش غیرقابل انکاری داشته است. با اینکه رژیم شاهنشاهی با ایجاد ایستگاه رادیویی گرگان تمام تلاش خود را بکار گرفت که از دامنه تأثیرات رادیو عشق آباد در میان مردم بکاهد، ولی این رادیو بقدری با زندگی روزمره مردم ترکمن عجین شده بود که آنان بدون آن احساس پوچی میکردند ودر شرایط سیاستهای ضد ملی رژیم، بسیاری از آنان با گوش دادن روزانه رادیو عشق آباد ، بر وجود چنین دولتی ترکمنی و آن چنان رادیویی که مظهر غرور و شخصیت و هویت ملی آنان بشمار می آمد بر خود میبالیدند. شاید اغراق باشد، ولی به اعتقادی میتوان گفت که این رادیو درشکل گیری تفکر اتحاد وهمبستگی و حفظ روحیه ملی ترکمنها در اوان انقلاب 1357/1979 ایران نقش بسزایی داشت.
    در رابطه با اهمیت و نقش این رادیو درمیان ترکمنهای ایران، سه سئوال را با دو تن از کارکنان سابق بخش ترکمنی رادیو گرگان، آقایان بگ مراد گری و سبحان بردی قلیچ تقانی درمیان گذاردم که حاصل آنرا دراینجا میخوانید.
    احمد مرادی : 22 دسامبر 1927 میلادی ، روز تأسیس ایستگاه رادیویی عشق آباد است. ارزیابی کلی شما از اهمیت این روز برای ترکمنها بویژه دررابطه با حفظ و غنای فرهنگ وهوویت ملی و مبارزه آن با رژیم ضد ملی شاهنشاهی چه بوده وبه اعتقاد شما این رادیو تا چه حد درهمبستگی وغرورملی ترکمنها نقش داشت؟
    ب. گری: بنظر من برای پی بردن درست به اهمیت رادیو آشقاباد، بکوشیم تا شرایط تاریخی آن دوره را بدرستی در نظر خودمان مجسم کنیم. رادیو درآن روزها مدرنترین،جالبترین ودرعین حال پر شنونده ترین نوع رسانه های گروهی بود. علاوه برآن رادیو آشقاباد برای ما بمثابه تریبون یک کشور ترکمن اهمیت وجایگاه بی بدیلی داشت. تمامی ملتمان از پیروجوان برنامه های این رادیو را تا جاییکه امکان داشت با علاقه و شوروشوق تعقیب می کردند. تا جاییکه من یادم هست تا اواخر دهه پنجاه میلادی در هر محله و روستایی هنوز بیش از یکی دونفر صاحب رادیو نبودند. صاحبان رادیو با درنظر گرفتن احتیاج شدید روحی و معنوی مردم، رادیوهای خودشان را روی پنجره و بطرف کوچه گذاشته صدایش را تا آخر باز می کردند. بطوریکه مخصوصا درساعات پخش موسیقی، صدای موزیک و باغشی ها تقریبا در سرتاسر ترکمنصحرا طنین انداز بود. کم کم اکثر خانواده ها صاحب رادیو شدند وعلاوه بر موزیک کلیه برنامه های رادیو آشقاباد، از برنامه های ادبی وشعرخوانی شاعران مشهور ومعرفی شعرای کلاسیک ترکمن، گرفته تا برنامه های طنز و تفریحی، نمایشنامه ها، گفتارهای تاریخی وسیاسی را تعقیب می کردند.
    پر واضح است که شرایط فوق در افزایش غرور ملی، حفظ وارتقاء فرهنگ ملی و در رآس آن تقویت زبان ملی مان تآثیر تعیین کننده داشت. علاوه برآن گفتار سیاسی پیرامون جنبه های پسندیده و مثبت سوسیالیزم، ارزش کار کارگران و دهقانان، حقوق زنان و غیره (علیرغم اینکه واقعیت امر با این گفتار چه تناسبی داشته باشد) در رشد درک و دید مسایل سیاسی و اجتماعی ملتمان نیز بسیار مؤثر بوده است.
    سوخان قلیچ تقانی: با سلام به خوانندگان محترم، ابتدا باید اشاره نمود که در مقطع بنیانگذاری رادیو آشغابات، با در نظر گرفتن سطح سواد عمومی در هر دوسوی مرز و سابقه ادبیات شفاهی مان، عموما رادیو به عنوان کارآمدترین وسیله ارتباط جمعی میتوانست مطرح باشد.
    خوشبختانه در آن مقطع رشد وغنای فرهنگی ترکمنستان با سیاستها و برنامه های تبلیغی ـ ترویجی اتحاد شوروی همسو شده بود و کارهای علمی و تحقیقی و آفرینشهای هنری در حیطۀ فرهنگ و ادبیات ملت ترکمن اهمیت روزافزون می یافت. باید اذعان نمود که ترکمنستان در طی آن دهه ها با برخورداری از حمایت نیروی عظیم اتحاد شوروی در عرصۀ فرهنگی قدمهای سترگی برداشت و به شکوفایی عظیمی دست یافت.
    بر چنین بستری در سالهای چهل و پنجاه، رادیو آشغابات در همۀ مناطق ترکمنصحرا حضور همه گیر و گسترده ای داشت وبه دلیل برنامه های متنوع وپربارش تأثیر همه جانبه ونقش سمت دهنده آن درتمامی عرصه های فرهنگی همچنان گسترش مییافت.
    این پشتوانۀ قوی فرهنگی در وجود روشنفکر ترکمن اعتماد به نفس، غرور ملی و احساس یگانگی و اتحاد ایجاد میکرد. نقش رادیو آشغابات در حفظ زبان، پویایی و غنای فرهنگی و حفظ هویت ملی در ترکمنصحرا غیرقابل انکار است.
    احمد مرادی : شما بعنوان بخشی از کادر ملی- فرهنگی بخش ترکمنی رادیو گرگان در کنار دوستان از دست رفته ای همچون آننا قربان قلیچ تقانی، قربانگلدی آهونبر و دکتر بردی آهنگری و تنی چند دیگر، سالها در جهت حفظ و غنا و اشاعه تصویری دمکراتیک و واقعی از فرهنگ ملی ترکمنها فعال بوده و نقش بسزایی را در این راه با همه محدودیتها ایفا نمودید. سئوال اینست که در آن ایام ، آیا رادیو عشق آباد در فعالیتهای شما تأثیرگذار بوده است و اگر بوده لطف کرده این مسئله را با ذکر مثالهایی بیان فرمائید.
    ب. گری : بنظر من فعالین ملی-فرهنگی ترکمنصحرا خود محصول شراسط فوق الذکر بوده است. این حقیقت را با کمی بررسی میتوانیم در عرصه های مختلف مشاهده کنیم. مثلا خوانندگان تورکمن (باغشی ها) اکثرا سبک اساتید موسیقی ترکمنستان چون ساخی جبار، ماعتیمقولی قارلی، نوربردی قولی، اورازگلدی الیاس را کسب و ادامه دادند. شعرای ترکمنصحرا نیز سبک ادبی شعرای ترکمنستان چون مأممد مأممداف، قوربان ناظار عزیزف و بویژه کریم قوربان نپس اوف را کسب و بطور خودویژه ای ادامه دادند. حتی شیوه شعرخوانی برخی شاعران تقلید از ک. قوربان نپس اوف میباشد. پذیرش آسان و عمومی ایدئولوژی های چپ در ترکمنصحرا را نیز تا حدود زیادی میتوان نتیجه شرایط فوق دانست. گشایش رادیو گرگان نیز بنظر من بمنظور مبارزه با تأثیرات رادیو آشقاباد و انحراف توجه ملتمان ازین رادیو بوده است.
    ازآنجایی که وظیفه هر فعال ملی- سیاسی حداکثر بهره گیری از هر امکانی میباشد، ما فعالین ملی-فرهنگی ترکمنصحرا نیز که تعدادی را شما نام بردید، کوشیدیم تا با استفاده از همه امکانات وشرایط، رادیو گرگان را در عرصه های خاصی درجهت منافع ملی مان تبدیل به احسن بکنیم. مثلا درعرصه درستی وسلاست زبان ترکمنی رادیو گرگان ازراههای مختلف اقدام میکردیم. درین عرصه خدمات زنده یادان آننا قربان قلیچ تاقانی و نازدردی نوشین بسیار ارزنده بود. بهترین گوینده رادیو آشقاباد جوما یازمیراد بود که صدای بسیار گیرایی داشت. مرحوم آننا قربان که علاقه زیادی به وی داشت، خود درحقیقت جوما یازمیراد رادیو گرگان بود. مرحوم قربانگلدی آهونبر نیز ضمن آنکه اشعار سلیسی می سرود، همکار ودوست نزدیک آننا قربان بود.
    درآن سالها ما، یعنی مرحوم دکتر بردی آهنگری، مرحوم طواق قلیچ قوینلی، من و دوسه نفر دیگر دو نمایشنامه رادیویی بنامهای “کیم تاقصیرکار” و “قوری تعصیب” تهیه ودراستودیو رادیم گرگان اجرا کردیم. ما سعی کردیم این نمایشنامه ها به لحاظ زبانی سلیس و از نظر مضمونی مترقی باشد.
    س. قلیچ تقانی : رادیو آشغابات در فعالیتهای فرهنگی روشنفکران ترکمنصحرا و از آنجمله کارمندان ترکمن رادیو گرگان به عنوان منبعی برای مراجعه و سرچشمه ای الهام بخش در رشد و تربیت هنرمندان و در نتیجه در آفرینش و خلاقیتهای هنری آنان تأثیرگذار بوده است.
    اجازه دهید از این فرصت استفاده کنم و از هنرمندان بسیار ارزشمندی نام برم که متأسفانه دیگر در میان ما نیستند. بخشیها و نوازندگان گرانقدری چون قزاق پانگ، نظرلی محجوبی ودیگران… . روشنفکران وهنرمندانی چون محمد برازنده قوجق، نوربردی جرجانی، نازدردی نوشین، قرباندردی تقانپور، آننا قربان قلیچ تقانی، قربان گلدی آهونبر، دکتر بردی آهنگری ودیگران … که با وجود تمامی محدودیتها، تلاشهای خستگی ناپذیر وخلاقانۀ آنان درطی سالیان متمادی آذین بخش برنامه های ترکمنی رادیو گرگان واز آنطریق مسرتبخش قلبها ومنازل صبور وپراز امید ترکمنان بوده است.
    احمد مرادی : بازگشایی مرز میان ایران وجمهوری ترکمنستان این امکان را برای ترکمنهای دو طرف بوجود آورد که با ایجاد شرایط رفت و آمد،از وضعیت عینی یکدیگر بیشتر مطلع گردند. به اعتقاد شما این شرایط پیش آمده چه تأثیری برجذبه ونقش سابق رادیو عشق آباد ویا احتمالا کاهش آن درمیان ترکمنهای ایران داشته وعلت آن چیست؟
    ب. گری : بنظر من ما درینجا از نقش رادیو آشقاباد از زاویه تاریخی صحبت می کنیم. زیرا با رشد سریع تکنولوژی و پیدایش و همگانی شدن انواع رسانه های گروهی مدرن، رادیو دیگر نقش چندانی ندارد. در رابطه با شرایط جهانی و منطقه ای پس از فروپاشی شوروی ونقش رسانه های گروهی وهمچنین شرایط ملت ترکمن درترکمنستان وترکمنصحرا باید بطور مفصل وهمه جانبه پرداخت شود که درچارچوب موضوع پیش روی ما نمی گنجد.
    س. قلیچ تقانی : به نظرم درمقایسه با آن سالها، ما اکنون در دنیای دیگری زندگی میکنیم. بسیار طبیعی ست که تحولات دهه های اخیر درمنطقه تأثیر خودرا بر کارایی رادیو آشغابات نیز گذارده باشد. درتصویر اوضاع کنونی موارد زیر را باید درنظر گرفت:
    ـ ترکمنصحرا در دهه های اخیر متحمل دگرگونیهای عمیق فرهنگی بوده است.
    ـ پس از فروپاشی اتحاد شوروی واستقلال جمهوری ترکمنستان، در دوران حاکمیت صفرمراد نیازوف دراین کشور به امور فرهنگی وادبی توجه کافی مبذول نشد.
    ـ بازگشایی مرزها وآگاهی مردم از وضعیت عینی یکدیگر ذهنیتها وهاله های مقدسی را که در دوران دیوارهای آهنین به وجود آمده بود، یکی پس از دیگری شکسته است. مسلما تمامی این موارد برجذبه و نقش رادیو آشغابات تأثیری منفی داشته اند.
    اینکه آیا رادیو آشغابات یکبار دیگر نقش سابق خودرا بازخواهد یافت سئوالیست بزرگ، که پاسخ به آن به عوامل متعددی بستگی دارد. برماست که ازگذشتگان بیاموزیم وبرمسئولیتهای خود درقبال زبان وفرهنگ ملی مان آگاه باشیم.

    احمد مرادی : با تشکر از شما برای شرکت دراین مصاحبه.

    http://turkmensahramedia.net/q/q_fgon.php?fgon_id=187




    بازدید ها:

    2 پاسخ ها به “مصاحبه بمناسبت سالروز تأسیس رادیو عشق آباد”

    درج یک دیدگاه

    
    <