سخنرانی افتتاحیه پوهندوی محمدصالح راسخ یلدرم استاد  دانشگاه بلخ در محفل بزرگداشت از هفته مخدومقلی فراغی مخدومقلی سوزله هر نــــه بیله نینگ                                                       اوزینگه کملیک بیل آیتمان اوله نینگ                 تراشلاپ شاغلاتغین دیـــله گله نینگ                                                   سندن ســـونگقی لارا یادگار بــولسین!         در باره ادبیات پرغنای ترکمن و سیماهای برازنده و شکوهمند ادب […]
(ادامۀ مطلب رابخوانید...)

اشعار مختومقلی فراغی به زبان‌های فارسی، انگلیسی، فرانسه و روسی ترجمه شده است. این شاعر که زادگاهش در شمال ایران است، بنیانگذار ادبیات مدرن ترکمنی شناخته می‌شود. گفت‌وگو با دکتر یوسف آزمون، مترجم انگلیسی اشعار مختومقلی. مختومقلی فراغی، شاعر ترکمن، در سال ۱۷۳۳ در حاجی قاوشان واقع در شمال گنبد‌کاووس چشم به جهان گشود. پدرش دولت […]
(ادامۀ مطلب رابخوانید...)

       هوا سرد و بارانی بود. هنوز جنگ شب و روز به پایان نرسیده بود، گویا آرام آرام شب در حال تسلیم شدن روز بود. دل روستا در سكوت بی‌معنا به سر می‌برد. گاهگاهی زوزه بادی سرد طلسم سكوت را در هم می‌شكست. بی‌بی‌گل مثل همیشه از جا برمی‌خیزد با لباس یكسره و […]
(ادامۀ مطلب رابخوانید...)

مقدمه          طوریکه میدانیم زبان ترکمنی از نگاه گروهبندی زبانی به گروپ آلتای زبانهای ترکی مربوط بوده و از جهت ساختمان جز زبانهای التصاقی است. زبان ترکی قدیم در گذشته تاریخی خویش، دارای رسم الخط و الفبای ویژه خود بود که کتیبه های اورخون  و آثار نوشتاری این زبان در آن الفبا نوشته میشده است. […]
(ادامۀ مطلب رابخوانید...)

در تاریخ ادبیات کلاسیک دری، فراوان سخنوران و سرایندگان رزمنده و سترگی بودند که ناب ترین احساسها، دردها، شادیها و آرمان مردم را کارمایه آثار شان قرار داده اند. اگر در ادبیات مذکور برخی ازشاعران و نویسندگان مداح و صله ستان درباری را بشمار نیاوریم، چندین شاعر و نویسنده ناموری را خواهیم یافت که در […]
(ادامۀ مطلب رابخوانید...)

 هفت شهر عشق را عطار گشت    ما هنوز اندر خم یک کوچه ایم  (مولانا)     با مروری کوتاه بر ادبیات تصوفی زبان در ی معلوم میگردد که صوفیه، هم قبــل از پیدایش طریقتها و هم بعد از آن ، شعر را وسیله ای برای تعلیم مبادی تصوف و در عین حال تقریر حالات و […]
(ادامۀ مطلب رابخوانید...)

         پژواک تعادلها وتقابلها درعالم عاطفی بيدل مــگو کــعبه ازصاحب ديرنـيست به دير و حرم سجده بر غير نيست ( بيدل ) عبدالقادربيدل دردامن تصوف طريقت قادری ديده به دنيا کشود. پدرش_ ميرزاعبدالخالق که ازپيروان آن طريقت بود ، درپنج سالگی اودرگذشت ومادراورا به مدرسه فرستاد وپس از سالی او نيزچشم بست . پرورش وی […]
(ادامۀ مطلب رابخوانید...)

اگر دنیا بکام من بگردد همیگو یم: بکام دوستان باش وگر هر امر من تعمیل گردد بگویم: میهنا! تو بستان باش زمجنون بیدها بگرفته این دل تو ای دلبندمن سروروان باش ترا تنهاییت گمراه سازد مدام با قافله با کاروان باش بسی شیرین و شیرین است میهن توهم درراه او فرهاد سان باش بسی هستند […]
(ادامۀ مطلب رابخوانید...)

تركمنها از سپيده‌دم تاريخ كهن خود را با دامداري و كوچ نشيني روزگار مي‌گذرانيد‌ند و فرهنگ آنان با اين شيوه‌ي معشيت امتزاج و تناسب يافته بود. اين شيوه‌ي زندگي مستلزم آن بود كه از دام به عنوان پايه‌ي اقتصاد و مهمترين مايلك دامدار، در برابر آفات گوناگون حمايت و حفاظت به عمل آيد. مقابله با […]
(ادامۀ مطلب رابخوانید...)

ايل اوغر و سيز بولماز، داغلار بوروسيز مردم بي‌دزد پيدا نمي‌شود، همچنان كه كوهسار بي‌گرگ. سورودن قالاني قورت ايير هر چه از گله جدا افتد، طعمه گرگ بيابان است. شيرنيك بر سنگ قوردا، آيلانيپ گلريوردا! اگر گرگ را به طعمه‌اي چرب عادت دهي، دوباره به سراغت خواهد آمد. قورت آغزاسانگ، قورت گلر. اگر نام گرگ […]
(ادامۀ مطلب رابخوانید...)

  دوست نزدیک ومعاصر سیدی ، قربان دوردی ذلیلی ( 1795- 1850 م ) یکی از شعرای برجسته این دوره است که مؤلف اشعار اجتماعی وعاشقانه زیاد میباشد. او خواهرزاده شاعر بزرگ ترکمن مخدومقلی فراغی بوده ودرسال 1795 میلادی ( 1220 هـ ق ) متولد شده است. ذلیلی تحصیلات خودرا در مدرسه ” شیرغازی ” […]
(ادامۀ مطلب رابخوانید...)

زندگی میرزا برخوردار ترکمن در یکی از اعصار پرسانحه و خونین (قرن یازدهم هجری) در تاریخ خراسان زمین مصادف بوده است. در تاریخ سیاسی، اجتماعی و اقتصادی سرزمین های خراسان و ایران، سده یازدهم هجری دوران پرستیز، پرآشوب و پرغوغایی بوده است. سقوط دولت بزرگ تیموری هرات در سده دهم هجری و ایجاد دولت های […]
(ادامۀ مطلب رابخوانید...)

میرعابد سیدای نسفی از برجسته ترین سیماهای ادبیات قرن یازدهم (17 وابتدای قرن 18 میلادی) ماوراءالنهر بوده، با میراث پرقیمت و ارزشمند ادبی و افکار بلند انسانی خود، درتاریخ ادبیات دوره مذکور مقام و منزلت شایسته یی داشته است. سیّدا در نَسَف یا (قرشی) کنونی از توابع بخارا زاده شد و در شهر بخارا پرورش […]
(ادامۀ مطلب رابخوانید...)

صفرمراد نیازوف (رئیس جمهور سابق تركمنستان): مختومقلی فراغی تاج مرصع و پر تلاءلوی ستون روحی مردم تركمن است. طبع بلند و بزرگمنشی مردم تركمن ، شرم و حیای آنها و معیار عدل و انصاف آنها در اشعار این سخنور بزرگ نمایان است. محمدولی كمینه: مختومقلی محصول اراضی سخن و سخنوری را درو كرده و رفته است. […]
(ادامۀ مطلب رابخوانید...)

     یکی از موضوعاتی که همواره ذهن بشر را به خود مشغول کرده ولی اوهیچ گاه نتوانسته از آن رهایی یابد، مرگ است. مختومقلی مرگ را به مثابه ی سفری می داند بی بازگشت و به همین خاطر ، آن را سفری مشکل خوانده است: مشكل‌ سفر بولار اولوم‌ سفری‌ وهمی‌ چوخ‌ بولار، كوپدور […]
(ادامۀ مطلب رابخوانید...)